Letni Festiwal Organowy po raz piąty w Tucholi

Już w najbliższą niedzielę (26.07) o godz. 19.00 czeka nas koncert inaugurujący Festiwalu.

Niezmiennie miejscem koncertów festiwalowych jest kościół pod wezwaniem Bożego Ciała w Tucholi. Podczas dotychczasowych czterech edycji gościliśmy w Tucholli wielu znamienitych wirtuozów. Organom zwykle towarzyszyły inne instrumenty: trąba, klarnet, obój, ale też szkockie dudy. Gościli też śpiewacy. Każdy koncert był niezwykłym wydarzeniem muzycznym. Pojawienie się tak zamienitych muzyków w Tucholi zawdzięczamy Błażejowi Musiałczykowi, dyrektorowi artystycznemu Festiwalu.

Błażej Musiałczyk przybędzie na inauguracyjny koncert, choć nie sam. Wraz z nim wystąpią:

Historyczny korpus trębaczy z kotlistą ”Tubicinatores Gedanenses” (Gdańsk)

• Paweł Hulisz – trąbka naturalna,
• Piotr Kowalkowski – trąbka naturalna,
• Emil Miszk – trąbka naturalna,
• Wojciech Brzozowski – trąbka naturalna,
• Paweł Szewczyk – werbel, kotły.

PROGRAM

1. Girolamo Fantini (1600-1675) – L’Imperiale
2. Anonymus (Jasna Góra XVI w.) – Intrada (z towarzyszeniem organów)
3. Anonymus (Jasna Góra XVI w.) – Tabulatura Vietoris
4. Anonymus (Wielkopolska XVIII w.) – Fanfary Weselne (z tow. organów)
5. Anonymus (Hiszpania XVII w.) – Canciones de Clarines (z tow. organów)
   Entrada de Clarines
   Cancion de Clarin
   Otra Cancion
   Cancin de Clarin con Eco
6.  Johann Sebastian Bach (1685-1750) – Fantasia g-moll, BWV 542 (organy solo)
7. Franz Donniger (1716-1781) – Aufzüge aus Vorstellung einer Seeschlacht
   Anonymus – Zwei Märsche
   Der alte Dessauer
   Marche des Volontaires de Saxe
8.  Johann Sebastian Bach (1685-1750) – Koncert G-dur, BWV 592 (organy solo) cz. I: Allegro
9. Jean-Philippe Rameau (1683-1764) – 3 Arie de Triomphe (z tow. Organów)
10. Tabulatura Gdańska (XVII w.) – Chorał “Lobt Gott ihr Christen allzugleich” (z tow. Organów)
11. Jacob van Eyck (1590-1657) – Der Fluyten Lust-Hof “Questa dolce Sirena”
12. Tabulatura Gdańska (XVII w.) – Chorał “Surrexit Christus hodie” (z tow. Organów)
13. Johann Sebastian Bach (1685-1750) – Preludium chorałowe “Nun komm der Heiden Heiland”, BWV 659 (organy solo)
14. André Danican Philidor l’ainé (c. 1647–1730) – Le Canon de Versaille
15. Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1688) – March for the ark

Tubicinatores Gedanenses – historia instrumentów dętych blaszanych, szczególnie trąbek, jest długa i bogata. Trąbki naturalne istniały już dużo wcześniej przed barokiem. Sztuka clarino osiągnęła swoje apogeum w twórczości Bacha i Händla, bo w większości ich dzieł rzeczywiście pojawia się trąbka grająca ważny, jeśli nie najważniejszy głos. Dlatego trębacze byli bardzo poważaną i elitarną grupą zawodową, a ich wynagrodzenie wśród muzyków było najwyższe. Do wielkiej popularności clarino przyczynili się również ówcześni wykonawcy, jak John Bull, czy kojarzony z Bachem słynny Gottfried Reiche.

Bogate zbiory muzyczne XVII i XVIII wiecznego Gdańska pozwalają na podjęcie próby kontynuacji wspaniałej tradycji wykonawczej. Najwcześniejsze wiadomości o muzykach w Gdańsku wiążą się z Dworem Artusa. Regulamin z 1421 roku informuje dokładnie, że było ich czterech. Jedną parę stanowili Pfeiffer (piszczkowie), a drugą Trompeter (trębacze). Oprócz piszczków miejskich istnieli w Gdańsku również Turmpfeifer (piszczkowie wieżowi), byli to zaprzysiężeni strażnicy miejscy zrzeszeni w cechu o nazwie Turmpfeiferdienst (urząd piszczków miejskich). Grali oni na wieżach kościoła NMP i św. Katarzyny. W końcu XVI wieku doszedł trzeci grający na wieży kościoła św. Jana. Ich obowiązkiem było ostrzeganie, witanie fanfarami dostojnych gości i ogłaszanie godzin zamknięcia bram miasta. Ponadto w pogodne dni niedzielne i święta mieli przygrywać na wieży kościoła:

,,Turmpfeifer […] powinni także, jak we właściwym mieście się to robi, gdy jest pora jedzenia, w dni świąteczne i przy dobrej pogodzie w niedzielę na kilka głosów na wieży jeden lub dwa kawałki odtrąbić.”

Ich proste sygnały (Turmblasen) przekształciły się szybko w bardziej kunsztowną muzykę (Turmmusik). Zadaniem ich było też spełnianie funkcji heroldów i towarzyszenie poselstwom, a także odtrąbianie edyktów i postanowień Rady Miejskiej. Uczestniczyli również, już jako Feldtrompeter (trębacze polowi) w wyprawach wojennych. Od połowy XVI wieku poza graniem na wieży strażnicy sprawowali muzyczną służbę na chórze kościelnym:

,,… w niedziele i święta z instrumentami w usługiwaniu na chórze kościelnym powinni pomóc, przynajmniej dwóm głosom: dyskantowi i basowi, dzięki czemu głosy w chórze mocniej mogą być zaznaczone…”

Misją Tubicinatores Gedanenses jest promocja powracającej mody na wykonywanie muzyki dawnej na instrumentach historycznych, a także hołdem złożonym niezwykle kiedyś popularnemu i wirtuozowskiemu instrumentowi, jakim jest trąbka naturalna.

Tekst: Paweł Hulisz

Nota biograficzna

Błażej Musiałczyk pochodzi z Sieradza. Na stałe związany z Gdańskiem, gdzie od 2006 roku pełni funkcję organisty Archikatedry Oliwskiej, jak również prezentera znajdujących się tam, słynnych na całym świecie, organów.

W latach 2010-2015 pełnił funkcję dyrygenta chóru Gdańskiego Seminarium Duchownego.

Zajmuje się również działalnością pedagogiczną, prowadząc klasę organów w Szkole Muzycznej II st. im. Fryderyka Chopina w Gdańsku – Wrzeszczu.

Błażej Musiałczyk jest dyrektorem artystycznym Letniego Festiwalu Muzyki Organowej w Tucholi oraz prezesem Fundacji Centrum Rozwoju Sztuki.

Na stałe współpracuje ze znakomitym trębaczem – Pawłem Huliszem, z którym koncertuje na wielu festiwalach muzyki organowej i kameralnej, oraz sopranistką Małgorzatą Rocławską.

Naukę gry na organach rozpoczął w Salezjanskim Liceum Muzycznym w Lutomiersku, kontynuującego tradycję słynnej szkoły organistowskiej w Przemyślu. Studia rozpoczął w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy pod kierunkiem prof. Piotra Grajtera i prof. Radosława Marca. Naukę kontynuował w klasie organów prof. Romana Peruckiego w Akademii Muzycznej w Gdańsku, gdzie w roku 2005 został laureatem III nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Organowej w Rumi. Uczelnie ukończył, uzyskując dyplom w roku 2008. W roku 2010 ukończył Podyplomowe Studium Chórmistrzowskie w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Umiejętności gry doskonalił na wielu kursach mistrzowskich prowadzonych przez wybitnych pedagogów takich jak: Olivier Latry, Peter van Dijk, Bruno Oberhammer, Wolfgang Deutsch, Jose Enrique Ayarra Jarne, Jaroslav Tuma, Julian Gembalski oraz Pierre Pincemaille i Wolfgang Seifen (improwizacja organowa).

W roku 2006 wziął udział w nagraniu płyty „Wielkie organy Archikatedry w Gdańsku Oliwie”, która została nominowana do nagrody Fryderyka, a następnie uzyskała status złotej płyty. Posiada na swoim koncie nagrania dla radia i telewizji. Koncertuje jako solista i kameralista.

Strona internetowa artysty: blazej.com.pl

Komentarze

comments