Krótka historia Święta Niepodległości
J. Piłsudski otoczony żołnierzami Legionów, fot. www.pilsudski.org
11 listopada Narodowe Święto Niepodległości. Święto, które władza ludowa za wszelką cenę chciała wymazać z kalendarza i pamięci Polaków, zastąpić je na przykład świętem manifestu PKWN 22 lipca. Po obaleniu komunizmu w Polsce, Święto Niepodległości ponownie powróciło i może je obchodzić. Czym jest?Narodowe Święto Niepodległości – obchodzone co roku 11 listopada, dla upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległego bytu państwowego w 1918 roku po 123 latach rozbiorów dokonanych przez Austrię, Prusy i Rosję. Ustanowione w ostatnich latach II RP, przywrócone w roku 1989 roku. Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym i wybór 11 listopada jest dość arbitralny. Uzasadnieniem może być zbiegnięcie się wydarzeń w Polsce z końcem I wojny światowej na świecie (tego samego dnia miała miejsce kapitulacja Niemiec na froncie zachodnim). Oto wydarzenia mające bezpośredni wpływ na odzyskanie niepodległości.
5 listopada 1916 – wydanie aktu gwarantującego powstanie Królestwa Polskiego w bliżej nieokreślonych jeszcze granicach.
14 stycznia 1917 – rozpoczęcie działalności Tymczasowej Rady Stanu, oznaczające formalne zaistnienie Królestwa Polskiego.
12 września 1917 – przejęcie obowiązków głowy państwa przez Radę Regencyjną.
7 października 1918 – ogłoszenie niepodległości Polski przez Radę Regencyjną[2].
23 października 1918 – powołanie rządu Józefa Świeżyńskiego.
31 października 1918 – rozbrojenie wojsk austro-węgierskich w Krakowie.
z 6 na 7 listopada 1918 – powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele.
10 listopada 1918 – przyjazd Józefa Piłsudskiego do Warszawy.
11 listopada 1918 przekazanie przez Radę Regencyjną władzy wojskowej (będącej częścią zwierzchniej władzy państwowej) Józefowi Piłsudskiemu. Piłsudski zostaje Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich;
po pertraktacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego;
rozbrojenie w nocy niemieckiego garnizonu stacjonującego w Warszawie; objęcie nadburmistrzostwa miasta Poznania przez Polaka, Jarogniewa Drwęskiego.
12 listopada 1918 – Rada Regencyjna powierza Józefowi Piłsudskiemu misję stworzenia rządu narodowego.
14 listopada 1918 – rozwiązanie się Rady Regencyjnej i przekazanie zwierzchniej władzy państwowej w ręce Józefa Piłsudskiego. Piłsudski zostaje głową państwa (na razie bez formalnego określenia nazwy urzędu).
15 listopada 1918 – Nr 204 „Monitora Polskiego” otrzymuje podtytuł „Dziennik Urzędowy Republiki Polskiej”. Zmiana nazwy państwa polskiego z „Królestwa Polskiego” na „Republikę Polską”.
17 listopada 1918 – Józef Piłsudski mianuje Jędrzeja Moraczewskiego prezydentem ministrów Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej.
19 listopada 1918 – wojska niemieckie zakończyły wycofywanie się z Republiki Polskiej.
22 listopada 1918 – podpisanie dekretu o podstawach ustrojowych państwa polskiego. Józef Piłsudski obejmuje urząd Tymczasowego Naczelnika Państwa.
27 grudnia 1918 – wybuch powstania wielkopolskiego w Poznaniu.
Dzieje obchodów Święta Niepodległości.
Do 1937 roku PPS świętowała rocznicę niepodległości 7 listopada, na pamiątkę utworzenia Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej.
Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości dopiero ustawą z 23 kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości i do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy – w roku 1937 i 1938. Od 1926 r. 11 listopada był dniem wolnym od pracy w administracji rządowej i szkolnictwie na podstawie okólnika wydanego przez Prezesa Rady Ministrów Józefa Piłsudskiego.
Podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1944 oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe.
7 listopada 1940 r. podziemna Polska Partia Socjalistyczna występująca pod kryptonimem „WRN” wydała odezwę w 22 rocznicę Niepodległości i pierwszego rządu ludowego, w której skrytykowała datę święta 11 listopada na rzecz 7 listopada.
W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca, w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN (1944); zniesiono jednocześnie Święto Niepodległości ustanowione w 1937. W PRL wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne były w okresie stalinowskim i po wprowadzeniu stanu wojennego tego dnia brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa.
Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji ustawą z 15 lutego 1989 roku, lecz pod nieco zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości.
na podstawie: Wikipedia (wikipedia.org)
1 komentarz